![]()
Colette Estin- Yunan ve Roma Mitolojisi
<p> </p>
<p><strong><em>Mitler, hayal gücü onları </em></strong></p>
<p><strong><em>canlı tutsun diye vardır.’ </em></strong></p>
<p><strong><em>Albert Camus</em></strong></p>
<p>Mitler, doğa güçlerini ve doğaüstü yaratıkları anlatan öyküler... Zamanın olmadığı, evvel zaman içinde mi, yoksa gelecek zaman içinde mi geçtiler bilmiyoruz... Kahramanları yaşadı mı, yaşamadı mı, yaşayacak mı onu da bilmiyoruz. Gerçek mi hayal mi, o bile belli değil. Ama bir şey var ki zamansız, mekânsız, suretsiz, milliyetsiz, ülkesiz bu hikâyelerin, sembolik ifadelerinin altında aydınlatıcı, dokunaklı bir yan var. Doğanın güçlerini devleştiren sembolik tanrıların kahramanları olduğu bu hikâyeler, belki de biraz fantastik bir unsur olması nedeniyle daha ilgi çekici oluyor, akademik yazılar okumaktan. Mitoloji, aslında bilim-kurgu yazılarını ve filmlerini da besleyen sonsuz bir kaynaktır diyebiliriz. Bugün birçok başarılı olmuş yazar ve sinemanın onlardan ilham aldığı bir gerçektir.</p>
<p> </p>
<p>Biri insanların soyudur, biri tanrıların soyudur; her ikisine de soluğu ana vermiştir.</p>
<p>Ama tanrılara verilmiş olan güç tamamen başkadır.</p>
<p>Biz insanlara verilen sadece hiçlik;</p>
<p>Oysaki tunçtan gök tanrıların değişmez ve ebedi evi olarak kalıyor.</p>
<p>Ama yine de ölümsüzlere biraz benzerliğimiz var, güçlü aklımız ve bedensel görünümümüzle.</p>
<p>Bununla birlikte, bilemeyiz ne gündüz ne de gece, kader hangi amaca yöneltmiştir pınarımızı.</p>
<p>Pimdaros</p>
<p>Eğer öyle istiyorsan, bu öyküyü bir diğeriyle taçlandıracağım, yakıştığı gibi ve bilgece..</p>
<p>Sen de onu ruhuna yerleştir...</p>
<p>Hesiodos</p>
<p> </p>
<p>Euripides’in bu sözlerini haklı çıkartan, Yunan ve Roma gibi büyük medeniyetlerine kadar gelen ve onlardan da süzülüp günümüze ulaşan bu alegorik anlatımları Tübitak yayınevinin yayınlamış olduğu ‘Yunan ve Roma Mitolojisi’ (Colette Estin, Helene Laporte) kitabından okurken aldığım heyecanı aktarmak için bu satırlar yazıldı. Bu kitap bilginin sadeliğinde kaybolma fırsatı değil de, özenli resimleri, şiirleri, uygun seçilmiş veciz sözleri, haritalı ve şematik anlatımları ile bu konularda herkesi mitoloji heveslisi yapabilecek kadar iyi bir çalışma. Aynı zamanda konuların özetlenerek, konunun dağılmaması da yeni mitoloji okuyucularına daha çok hitap edecektir.</p>
<p> </p>
<p>‘Zamanın akışının insanlar hakkıda söyleyeceği çok şey vardır.’ Euripides</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p> </p>
<p>Eski Yunandan mitler bize nasıl ulaştırıldı? Kişiler, Öyküler, Eski Roma ana başlıkları oluşturuyor. Tarih ve mitolojinin doğal bir birlikteliği ve iç içe geçmişliği atmosferinde birçok bilgi aktarılıyor. </p>
<p>Eski Yunan: Deniz, dağlar, ormanlar, hayvanlar, bilinen dünyanın sırları, karanlık çağlar, girit ve Mykenai, Spartalılar, Atina demokrasisi, olimpiyat oyunları, müzik ve dans, günlük yaşam, aile, kadın, din, ayinler, verimlilik ayinlaeri, tapınak, kehanet, Büyük İskender, Delphoi tapınağı…</p>
<p> </p>
<p>Ben Oidipus, Sfenks’i yok ettim; çünkü aklım sayesinde bilmeceyi çözdüm. Bunu bana hiçbir kehanet öğretmiş değildir.</p>
<p>Sophokles</p>
<p> </p>
<p>Mitler’in Homeros, Hesiodos, tiyatro, filozof, tarihçi, İskenderiye ve Roma yazarları tarafından ulaştırıldığı ele alınıyor.</p>
<p>Evrenin yaratılışı, Prometheus, kadın ve tufan, şaşılacak doğumlar hakkında, Zeus’un birliktelikleri, Hermes, Demeter ve Persphone, Thesseus, Minotaurus, Herakles, Troyalılar, Troya atı, Orpheus, Artemis ve Apollon’un öcü gibi birçok öykü de yine kitapta karşımıza çıkmakta.</p>
<p> </p>
<p>Ezici kaygıların yakasını bırakmadığı bir kimsenin kalbinden nasıl hızlı bir düşünce akıp geçiyorsa, işte, Hermes de öyle, söz ile eylemi aynı anda evirip çeviriyordu kafasında.</p>
<p>Homerik ilahi</p>
<p> </p>
<p>Kişiler arasında da ilk yaratıcı güçler, ilk tanrılar kuşağı, büyük tanrılar, Olimpos’luların günlük yaşamı, Zeus, Apollon, yer tanrıları, kahramalar, olağanüstü yaratıklar ve canavarlar anlatılmakta.</p>
<p> </p>
<p>Asla kabul edemem ki, hem Yunanistan’da hem de Mısır’da yapılan benzer ayinler basit bir rastlantının sonucu olsun.</p>
<p>Herodotos</p>
<p> </p>
<p>Romanın geleneksel tanrıları, aile kültü ve ayinleri, kamu kültleri, gizli kült ve tanrılar, ölüler ülkesi, Romus ve Romulus, imparatorluk kültü, Eros ile Psykhe, İtalya’da rönesans gibi birçok merak edilen konu da yine bu kitapta yer almakta.</p>
<p> </p>
<p>Mitoloji, merak eden, araştıran, arayan herkese tarihin ve hayatın farklı ve derin bir yüzünü gösterir. Sembollerini çözen, onu okumanın ve ondan faydalanmanın yollarını öğrenir. Ondan faydalanan, ona dönüşür.</p>
<p> </p>
<p>‘Eğer öyle istiyorsan, bu öyküyü bir diğeriyle taçlandıracağım, yakıştığı gibi ve bilgece... Sen de onu ruhuna yerleştir.’</p>
<p>Heseidos</p>
<p> </p>
<p><strong><em>SEMRA ŞEN</em></strong></p>
<p> </p>